Amaç ve Kapsam
Tahkik İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi altı ayda bir Türkçe yayınlanan uluslararası hakemli temalı bir dergidir. Bu ana tema, tahkik (edisyon kritik) denen yazma bir metnin neşre hazır hale getirilmesidir. Daha açık bir ifadeyle yazma bir metnin, mevcut tek nüshasına veya nüshalarına dayanarak müellifin kaleminden çıkmış haline ulaşmaya çalışılması ve neşre hazır hale getirilmesidir. Ayrıca yazmalar (mahtûtât) hakkında araştırma, kataloglama, kütüphane ve literatür tanıtımı gibi araştırma yazıları da bu temaya dahildir. Tahkik’in hedefi, genel olarak İslâm ilimler tarihindeki bilimsel birikimin parçası olan yazma metinlerin kritik edilip yeniden yorumlanarak neşirlerinin yapılmasıdır. Tahkik, orta Anadolu ve İstanbul bilim geleneğinde üretilen metinleri öncelemektedir.
Tahkik’in temel araştırma alanı İslami ilimlerdir. Temel İslam bilimleri, felsefe ve din bilimleri ile İslam tarihi ve sanatlarından oluşan ilahiyat temel alanı ile tarih ve İslam felsefesi alanlarındaki araştırma ve neşirler bu alana dâhildir. Tahkik’te yukarıdaki alanlarda edisyon kritik ve değerlendirme yazıları başta olmak üzere Latin alfabesine nakil, sadeleştirme, tercüme, telif, tanıtım ve kritik araştırma makaleleri de yayımlanabilir. Ayrıca İslami ilimler başta olmak üzere Arapça, Osmanlı Türkçesi, Farsça risalelerin tahkikli neşri yayımlanabilir.
Tahkik, Türkçe bölümünde “İSNAD Atıf Sistemi”ni, Arapça bölümünde ise “İSAM Tahkikli Neşir Esasları (İTNES)” kılavuzunu uygulamaktadır.
[https://www.isnadsistemi.org/dosyalar/Isnad_Atif_Sistemi_12-3-2018.pdf]
[http://www.isam.org.tr/documents/_dosyalar/_pdfler/Nesir_Kilavuzu_13Mart.pdf]
Tahkik, Konya’da Hacıveyiszade İlim ve Kültür Vakfı tarafından Ebû Said Hâdimî Tahkik Merkezi’nin bir süreli yayını olarak faaliyete başlamıştır.
Tahkik Dergisi’nin mahtut metinleri yayın yapması, orijinal kaynağın tam ve açık bir şekilde belirtilmesi şartıyla yayın etiği açısından herhangi bir sorun oluşturmamaktadır. Tüm makaleler alanında uzman iki hakem tarafından değerlendirilmektedir. Makalelerin yayımlanması, bu hakemlerin onayına tabidir ve yazarlar kendilerinden istenildiği takdirde gerekli düzeltmeleri yapmak zorundalardır. Makale başvurusuna dair her türlü sorunlarınız için lütfen doğrudan tahkikdergisi@gmail.com adresinden editörle bağlantıya geçiniz.
Yazı İşleri
Baş Editör
Prof. Dr. Murat Şimşek, Marmara Üniversitesi
Editör
Doç. Dr. Mahmut Samar, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
Yardımcı Editörler
Arş. Gör. Halil İbrahim Delen, Namık Kemal Üniversitesi
Öğr. Gör. Halil İbrahim Üren, Necmettin Erbakan Üniversitesi
Editörler Kurulu
Doç. Dr. Eşref Altaş, İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Doç. Dr. Ali Çoban, Necmettin Erbakan Üniversitesi
Prof. Dr. Osman Demir, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
Prof. Dr. Necmettin Kızılkaya, İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Saffet Köse, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
Doç. Dr. Hasan Özer, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
Doç. Dr. Murat Tala, Necmettin Erbakan Üniversitesi
Alan Editörleri
Arş. Gör. Mustafa Borsbuğa, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (Kelam, Felsefe ve Tasavvuf)
Arş. Gör. Meryem Yılmaz, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (Fıkıh, Hadis ve Tefsir)
Dil Editörleri
Dr. Necmettin AZAK, Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı (Arapça)
Doktora Hüseyin ÖRS, Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı (Arapça)
Arş. Gör. Esra Erdoğan Şamlıoğlu, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (İngilizce)
Yayın Kurulu
Berat Açıl, Marmara Üniversitesi
Hamzeh al-Bakri, İbn Haldun Üniversitesi
H. Yunus Apaydın, Erciyes Üniversitesi
Seyit Bahcıvan, Selçuk Üniversitesi
Hasan Tuncay Başoğlu, TDV İslam Araştırmaları Merkezi
Mürteza Bedir, İstanbul Üniversitesi
Said Bektaş, Medine Taybe Üniversitesi
Ertuğrul Boynukalın, Marmara Üniversitesi
Mehmet Boynukalın, Marmara Üniversitesi
Ahmet Çaycı, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi
Islam Dayeh, Freie Universität Berlin
Lejla Demiri, Universität Tübingen
Ekrem Demirli, İstanbul Üniversitesi
Abdulrahman Taha el-Hebshi, al-Ahgaff University
İhsan Fazlıoğlu, İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Nizar F. Hermes, Virjinya Üniversitesi
Hayri Kaplan, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
Fikret Karapınar, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi
Mehmet Cüneyt Kaya, İstanbul Üniversitesi
Mahmut Kelpetin, Marmara Üniversitesi
Najm Adurrahman Khalaf, Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi
Asım Cüneyd Köksal, Marmara Üniversitesi
Bilal Kuşpınar, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi
Ali Öge, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi
Kayhan A. Özaykal, İstanbul Üniversitesi
Şükrü Özen, İstanbul Üniversitesi
Judith Pfeiffer, Universität Bonn
Adam Sabra, University of California
Emilie Savage-Smith, University of Oxford
Ayman Shihadeh, SOAS University of London
Ahmet Türkan, Dumlupınar Üniversitesi
*Soyadına göre alfabetik sıralı
İndeksler
Tahkik, aşağıdaki indeksler tarafından taranmaktadır.
İSAM Kütüphanesi Veri Tabanı
Yazarlar İçin Temel Hatlar
• Tahkik İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi, altı ayda bir yayımlanan ve içeriğini oluşturan gerek dirase gerek edisyon bölümleri, konusunda uzman akademisyenlerce değerlendirildiği bir yapıya sahiptir.
• Değerlendirilmesi maksadıyla gönderilen makalelerin kabul görebilmesi için daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış olması şartı aranmaktadır. Arz edilen makaleler ilk olarak yayın kurulu tarafından incelenmektedir. Eğer bir makale içerik ve stil açısından gerekli koşulları karşılarsa değerlendirmeyi yapan kişiler, daha sonra makaleyi yayımlanma için uygunluğu yönünden incelemeye tabi tutar.
• Makaleler etik kontrol olarak iThenticate ve/veya Turnitin İntihal Analiz Programı’nda taramadan geçirilmektedir.
• Tüm makaleler iki hakem tarafından değerlendirilir ve gerekli görüldüğü takdirde üçüncü bir hakeme gönderilir. Bir makalenin yayımlanması hakemlerin onayına bağlıdır. Yazarlar hakemler tarafından istenen gerekli düzeltmeleri yapmakla yükümlüdür.
• Genel olarak arz edilen çalışmalar şu formatta olmalıdır:
o Makale sayfa sınırı bulunmamakla birlikte haddinden fazla uzun makaleler ile ilgili karar yetkisi editörler kuruluna aittir.
o Tablolar, figürler, resimler ve çizelgeler derginin sayfasına uygun boyutta olmalıdır. Eğer gerekiyorsa daha küçük puntolarla ve tek satır aralığıyla da yazılabilirler.
o Tablolar ve çizelgeler, yazınızdaki görünümlerine uygun olarak sıralı bir şekilde numaralandırılmalıdır. Tablo gövdesinin hemen altına tablolara ait dipnotlar koyulmalı ve bunları küçük harfli tanımlayıcı harflerle belirtilmelidir. Dikey cetveller kullanmaktan kaçınılmalıdır. Mümkün olduğu kadar az tablo kullanılmalı ve tablolarda sunulan verilerin hâlihazırda makalenin herhangi bir yerinde belirtilen sonuçlarla aynı olmamasına dikkat edilmelidir.
• Ayrı bir sayfa oluşturulmalı ve yazar(lar)ın tam adı ve kurumsal unvanları ile, yazışmayı yapan yazar(lar)ın posta adres(ler)i, iş/cep telefon numarası ya da numaraları, elektronik posta adres(ler)i buraya yazılmalıdır.
• Çalışmanın, aşağıda belirtilen bölümleri içermesi gerekmektedir:
o Türkçe bir başlık ve 5-8 anahtar kelime içeren 150-200 kelimelik bir özet.
o İngilizce veya Arapça bir başlık ve 5-8 anahtar kelime içeren 150-200 kelimelik bir özet.
o Ayrıca, tüm makalelere makalenin Genişletilmiş İngilizce Özetin de eklenmesi gerekmektedir. Bu geniş özet 750-1500 kelime arasında olmalıdır; makalenin başlığı, alt başlıkları ve tüm referanslarını da içermelidir. Bu bölüm, yapılan çalışma yayımlanmaya kabul edildikten sonra da gönderilebilir.
• Tahkik, Türkçe bölümünde “İSNAD Atıf Sistemi”ni, Arapça bölümünde ise “İSAM Tahkikli Neşir Esasları (İTNES)” kılavuzunu uygulamaktadır.
• Yayım aşamasının ilk adımı için makaleler Online Başvuru Sistemi aracılığıyla yollanmalıdır. Başvurunun hemen ardından elektronik posta adresinize otomatik olarak bir onay mesajı gönderilecektir. Eğer bu mesajı almazsanız lütfen e-mail yoluyla tahkikdergisi@gmail.com üzerinden bizimle bağlantıya geçiniz.
• Tüm işlemler, çevrimiçi sistem kanalıyla takip edilmelidir. Lütfen bu işlemler süresince size belirtilen talimatları takip ediniz.
Etik Politikası
Alanında uzman kişilerce değerlendirilen bir dergide makalelerin yayımlanması, saygı uyandıran ve tutarlı bir bilgi ağının gelişmesinde elzem öneme sahiptir. Zira böyle bir olgu hem yazarların çalışma kalitesinin hem de bu yazarlara destek olan kurumların doğrudan göstergesidir. Uzmanlarca değerlendirilen makalelerde, bilimsel yöntemler uygulanır ve desteklenir. Bu nedenledir ki yayımlama sürecine dâhil olan tüm etmenlerin, yani yazarların, editörlerin, değerlendirmeleri yapan kişilerin ve dergileri yayımlayan dernek ve kuruluşların, kendilerinden beklenen etik tutumlar üzerinde uzlaşması büyük öneme sahiptir.
Gerekli Bilgileri Aktarma
Özgün çalışmalarını makaleleştirmiş yazarlar, yaptıkları araştırmayı ayrıntısıyla anlatmalı ve çalışmalarının önemini belirtmelidir. Makale elde edilen verileri doğru bir şekilde aktarmalı, başkalarının çalışmayı tekrar edebilmesine olanak verecek kadar ayrıntı ve referansı içermelidir. Gerçeği yansıtmayan, kasıtlı olarak çarpıtılmış ifadeler araştırma etiğine aykırıdır ve kabul edilemez.
Derleme ve diğer mesleki makalelerde de doğruluk ve nesnellik çok önemlidir. Bir görüş yansıtan editör yazıları da bu doğrultuda ele alınır.
Veri Erişimi ve Koruması
Yazarlardan, yayım esnasındaki düzeltmeler için yazılarında kullandıkları kaynakları göstermeleri istenebilir ve yazarlar, böylesi bir talep söz konusu olduğunda bahsedilen kaynaklara erişimi sağlamak zorundadırlar. Bununla beraber yazarların makaleleri yayımlandıktan sonra bile bir süreliğine bu kaynakları ve verileri saklamaları, onların yararına olacaktır.
Özgünlük ve İntihal
Yazarlar yaptıkları çalışmaların kendi özgün eserleri olduğunu kanıtlamak zorundadır ve eğer diğer kişilerin eser ya da tümcelerini kullanmışlarsa, bunu düzgün bir şekilde alıntılamalı ve aktarmalıdır.
İntihalin, bir başkasının çalışmasını kendi çalışması gibi göstermekten yine bir başkasının çalışmasının temel bileşenlerini (herhangi bir atıfta bulunmaksızın) farklı kelimelerle yeniden yazmaya ve başkalarının yaptığı veya ulaştığı çıkarımları kendi çıkarımlarıymış gibi göstermeye kadar uzanan birçok formu vardır. İntihalin her türlüsü etik olmayan bir davranış olup kesinlikle kabul edilemezdir.
Dergimizde intihal kontrolü için iThenticate ve/veya Turnitin programı kullanılmaktadır.
Çoklu, Tekrarlanan ve Eşzamanlı Yayım
Yazarların genel manada aynı araştırmayı baz alan çalışmalarını ilk yayımlarından sonra bir daha yayımlatmaması, yani çalışmaların birden fazla dergide yayımlanmaması gerekir. Aynı çalışmanın eşzamanlı olarak birden fazla yayımlatılması, etik olmayan bir yayımlama davranışı olup kesinlikle kabul edilemezdir.
Aynı şekilde, yazarlardan daha önce yayımlattıkları çalışmalarını başka bir dergiye değerlendirilmek üzere sunmamaları da beklenmektedir. Ancak, yine de çeviriler, sağlık alanı ile alakalı belgeler gibi bazı makale türlerinin birden fazla dergide yayımlanmaları, gerekli koşullar sağlandığı takdirde, kimi vakit kabul edilebilir bir tutumdur. Bunun içinse ilgili derginin yazar ve editörlerinin ilk yayımın kaynaklarını ve yorumunu da içeren ikinci bir yayım üzerinde hemfikir olmaları gerekmektedir. İlk yayıma yapılan referanslar, ikinci yayımda düzgün bir biçimde alıntılanmalıdır.
Kaynakların Tanımı
Diğer yazarların çalışmalarının tanımı düzgün bir şekilde yapılmalıdır. Kaynak gösterilen eserin temel çeperini belirleyen yayımlar alıntılanmalıdır. Bir konuşmadan, mektuplaşmadan ya da üçüncü şahıslarla yapılan bir tartışmadan elde edilen özel bilgiler, kaynağın yazılı izni olmadan kullanılmamalı veya aktarılmamalıdır. Resmî yazışmalar ve başvurular gibi gizli servislerden elde edilen özel bilgiler, bu servislere içkin çalışmaların yazarlarının yazılı izni olmadan kullanılmamalıdır.
Patent ve Görüş Ayrılıkları/Çıkar Çatışmaları
Bütün yazarlar, araştırmalarına başlamalarını takip eden üç yıl içinde çalışmalarını uygunsuz olarak etkileyebilecek ya da bu doğrultuda algılanabilecek kişi ya da kurumlarla olan mali, kişisel ve benzeri diğer ilişkilerini ya da olası çıkar çatışmalarını ifşa etmek zorundadır.
Söz konusu çatışma güncel olabilir veya potansiyel olarak var olabilir; bu sebeple bunun Tahkik’e açıkça belirtilmesi en güvenli tutumdur. Tüm başvurular potansiyel çıkar çatışması/görüş ayrılığı olarak görülebilecek her türden ilişki ve bağlantının beyanını da içermelidir. Tahkik, bu tür bilgileri yazı işlerinde gereken kararları vermek için temel alabilir ve bu beyanları, okurların söz konusu çalışmayı değerlendirmesi açısından önemli olduğuna kanaat getirdiği takdirde yayımlayabilir. Bahsedilen çatışma/ayrılık uyarınca Tahkik makalenin yayımlanmaması yönünde bir karara varabilir. Tüm yazarların, çalışmalarının sonunda “Patent Beyanı” alt başlığıyla, olumsuz şekilde etkilenebilecek ya da etkilenme ihtimali bulunan çalışmalarının arz edilmesinden başlayarak üç yıl içerisinde hâlihazırda vuku bulan ya da böyle bir potansiyele sahip, finansal, kişisel veya diğer insanlarla ya da kurumlarla olan ilişkileri içeren olası herhangi bir çıkar çatışmasını/görüş ayrılığını açıkça belirtmesi gerekir.
Açıkça belirtilmesi gereken potansiyel çıkar çatışmaları/görüş ayrılığı örnekleri, iş verme, danışmanlık, sermaye sahipliği, hizmet ücretleri, noter tasdiki, patent başvurusu ve kaydı, hibeler veya diğer finans kaynakları gibi birimleri de içermelidir. Potansiyel çıkar çatışmaları, mümkün olan en erken evrede tescil edilmelidir.
Projenin tüm finansal kaynakları da açıkça belirtilmelidir. Bu beyanname (Finans kaynakları listesi başlığıyla) çalışmanın ayrı bir bölümünde, Referanslar’dan hemen önce yer almalıdır. Yazarların; kendilerine finans kaynağı sağlayan birim(ler)in, eğer varsa, çalışma tertibindeki, bilgi toplama ve analiz etme ve verilerin yorumlanmasındaki, raporların yazımındaki ve çalışmanın yayımlanmak üzere arz edilme kararındaki rolünü belirtmeleri gerekmektedir.
Çalışmanın Yazar Kadrosu
Yazar kadrosu, söz konusu çalışmanın fikriyatına, tasarısına, oluşturulmasına veya tercümesine önemli katkılarda bulunmuş kişilerle sınırlı tutulmalıdır. Bu önemli katkılarda bulunan kişiler, yardımcı yazarlar olarak listelenmelidir. Araştırma projesinin yalnızca belirli yerlerine yardımı dokunan kişiler ise katkıda bulunanlar olarak belirtilmelidir.
Yazışmayı yürüten yazar, çalışmada tüm yardımcı yazarların doğru bir biçimde beyan edildiğini ve tüm yardımcı yazarların çalışmanın son şeklini görüp onayladıklarını ve yayımlanmak üzere arz edilmesi konusunda hemfikir olduklarını kesin olarak iletmelidir.
Referans Şekli
Tahkik, Türkçe bölümünde “İSNAD Atıf Sistemi” ni, Arapça bölümünde ise “İSAM Tahkikli Neşir Esasları (İTNES)” kılavuzunu uygulamaktadır.
Alıntılamalar
Metinlerde alıntılama yapıldığında referansların ilgili bölüme eklediğinden emin olunmalıdır. Özetleme kısmında yapılan alıntılamalar tam metin hâlinde yazılmalıdır. Henüz yayımlanmamış çalışmaların ve kişisel bağlantıların, referanslar bölümünde gösterilmesi tavsiye edilmez; ama bunlardan metinlerde bahsedilmesinde sakınca yoktur. Eğer yine de bu referanslar, ait oldukları bölümde yer alıyorsa derginin standart referans kriteri takip edilmeli ve yayımlanma tarihi kısmı, “Yayımlanmamış çalışmalar” veya “Kişisel bağlantılar” başlıklarıyla yer değiştirilmelidir. Herhangi bir referansın alıntılanması, tıpkı basında olduğu gibi, bu alıntının yayın için kabul edildiği, uygun olduğu anlamını taşır.
İnternet Bağlantısı Referansları
Yazarlar, asgari olarak kullandıkları internet bağlantısı referanslarının tam bağlantı adresini ve bu bağlantıya yapılan son erişimin zamanını belirtmelidir. Eğer biliniyorsa, aynı zamanda, yazar isimleri, tarihler, kaynak yayım referansları gibi bilgiler de verilmelidir. İnternet bağlantısı referansları (örneğin referans listesinden hemen sonra) ayrıca listelenebilir ya da referans listesine eklenebilir.
Başvuru ve Yayın Politikası
Başvuru Beyannamesi
Makalelerin arz edilmesi, bu çalışmaların (özetleme biçiminde, yayımlanmış bir konferansın veya herhangi bir akademik tezin bir bölümü ya da elektronik bir ön baskı olması dışında) çalışmanın daha önce yayımlanmadığı; yayımlanmak üzere herhangi bir yerde değerlendirilmeye tabi tutulmadığı; yine söz konusu çalışmanın basımına tüm yazarların veya çalışmanın yapıldığı sorumlu mercilerin açıkça veya alenen beyan etmeden onay verdiği ve eğer kabul edilirse aynı şekilde elektronik olarak da olmak üzere, İngilizce ya da başka bir dilde telif hakkı, sahibinin izni olmadan başka bir yerde yayımlanamayacağı anlamına gelmektedir.
Veri Erişimi
Makalelere dair tüm veriler, ek dosyalar hâlinde erişime açık veya dış bir kanalda muhafaza ediliyor olmalıdır; ayrıca, istendiği takdirde temin edilebilmelidir.
Yazar Kadrosundaki Değişiklikler
Tahkik Dergisi, kabul edilmiş bir çalışmayı yayımlamadan önce yazar isimlerinin yeniden düzenlenmesi ve ekleme ya da çıkarılmasını kabul etmektedir. Kabul edilen çalışma yayımlanmadan önce yazar ekleme çıkarma, yazar isimlerinin yeniden düzenlenmesi gibi talepler, yazışmayı yapan yazar tarafından Tahkik Dergisi Sekreteri’ne iletilmelidir. Bu talep şunları içermelidir:
• Söz konusu ismin eklenme, çıkarılma ya da yeniden düzenlenme nedeni,
• Tüm yazarların bu ekleme, çıkarma ya da yeniden düzenleme konusunda hem fikir olduğunu belirten ayrı ayrı (elektronik posta, faks, ya da mektup yoluyla) yazılı onayları. Ayrıca, böyle bir durum söz konusu olduğunda eklenen ya da çıkarılan yazarın da onayını içermelidir.
Esasen yazışmayı yürüten yazar eliyle yollanmayan talepler, Tahkik Dergisi Sekreteri tarafından doğrudan, yukarıda aktarılan prosedürü takip etmesi gereken yazara yollanacaktır. (1) Tahkik Dergisi Sekreteri’nin derginin yayın kurulunu bu türden talepler konusunda bilgilendireceği, (2) basım aşamasındaki kabul edilmiş bir çalışmanın yazar kadrosu konusunda uzlaşıya varılana dek basımının dondurulacağı unutulmamalıdır. Çalışma basıldıktan sonra, yazar isimleri ekleme, çıkarma ya da yeniden düzenlemeye yönelik talepler dikkate alınmayacaktır.
Telif Hakkı
Yazarların, Tahkik Dergisi’ne sunmuş oldukları makalelere bir telif hakkı onayı yazısı eklemeleri gerekmektedir. Bu onaya dair bir örnek aşağıda bulunmaktadır.
“Yazar(lar)ı, unvan(lar)ı aşağıda açıkça belirtilen ekteki makale(ler) Tahkik Dergisi'nde yayımlanmak üzere değerlendirmelerinize sunulmuştur. Bu makale(ler) daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış ya da değerlendirilmesi maksadıyla başka bir dergiye yollanmamıştır. Makalelerden herhangi biri veya makalelerin tümü yayımlanmak üzere kabul edildiği takdirde, ayrı ayrı her bir makalenin bundan sonraki buttun basım haklarının sadece ve sadece Tahkik Dergisi’ne ait olduğunu kabul ettiğimizi beyan ederiz.
Aşağıda imzası/imzaları bulunan yazar(lar) olarak Yazarlar Kılavuzu’nda yer alan startları kabul eder ve aşağıda bulunan makalenin/makalelerin bu kılavuzda belirtilen etik kurallarına uygun olarak yazıldığını açıkça onaylarım/onaylarız. Buna ek olarak söz konusu tüm makalelerin özgün çalışmalar olduğunu, özgün telif haklarının belgeleriyle birlikte sunulduğunu, yazar(lar)ın tüm düzeltme ve denetleme haklarını Tahkik Dergisi yayın kuruluna devrettiğini ve tescilli telif hakları da dahil olmak üzere tüm hakları, çalışma(lar)ın kabulü halinde, Tahkik Dergisi’ne devrettiğimi(zi) de kabul ediyorum/ediyoruz.”
Açık Dergi Sistemi
Tahkik Dergisi, makale başvurularını Açık Dergi Sistemi kanalıyla kabul etmektedir. Başvurular internet sitemiz aracılığıyla tamamen çevrimiçi olarak aktarılmalıdır.
Açık Dergi Sistemi; Halk Bilim Projesi tarafından geliştirilen, araştırmalara erişimi genişletmek ve iyileştirmek için resmi kurumlarca finanse edilen bir dergi yönetim ve yayımlama sistemidir. Açık Dergi Sistemi, başvurulardan çevrimiçi yayımlamaya ve indekslemeye, tarafsız yayımlama aşamasının her safhasında yardımcı olur ve araştırmaların gerek genel gerekse de bilimsel niteliklerinin geliştirilmesinin yollarını araştırır. Yönetim sistemi sayesinde araştırma indekslemesine ve araştırmalar için sağlanan içeriğe ulaşılabilir. Açık Dergi Sistemi, daha fazla dergiye erişme açık yayım yapma anlamında geçerli bir seçenek sunabilmek amacıyla geliştirilmiştir ve dünya çapında tüm dergilerin yararlanabileceği, açık kaynaklı, ücretsiz bir yazılımdır; çünkü erişim kolaylığı bir derginin okur kitlesini artırdığı gibi, küresel ölçekte topluma sağlayacağı katkıyı da yükseltir.
Başvuru Öncesi Yapılması Gerekenler
Aşağıdaki başlıklar, başvuru yapılmadan önce makalelerine son şeklini vermek hususunda yazarlara yardımcı olacaktır. Belirtilen kriterlerin makalelerde yer aldığı noktasında emin olmak ve konuyla ilgili daha fazla detay için, hazırlamış olduğumuz bu kılavuza başvurulabilir:
• İlk sayfada yazar(lar)ın tam ad(lar)ı ve unvan(lar)ı bulunmalıdır.
• Eğer makale iki veya daha fazla yazar tarafından kaleme alınmışsa, yazarlardan biri yazışmayı yürüten yazar olarak belirlenmelidir. İlk sayfada yazışmayı yürütecek olan yazarın adı, posta adresi, iş/cep telefonu numaraları ve elektronik posta adres(ler)i yer almalıdır.
• Türkçe veya Arapça yazılmış 150-200 kelimelik bir özet, 5-8 adet anahtar sözcük ve bir de başlık,
• İngilizce yazılmış 150-200 kelimelik bir özet, 5-8 adet anahtar sözcük,
• İngilizce yazılmış 1500-2000 kelimelik yazarı tarafından tashih edilmiş Genişletilmiş İngilizce Özet. Bu özet başlığı, alt başlıkları ve tüm referansları İngilizce olarak içermelidir (Bu bölüm, çalışma kabul edildikten sonra da iletilebilir).
• Tüm görsel ögeler, ayrı bir dosya içinde, uygun formatlarda (.jpg, .pdf or .png), basılabilir çözünürlükte ve nizami boyutlarda olmalıdır.
• Tüm tablolar (başlıklar, tanımlar ve dipnotlar da dâhil olmak üzere) eksiksiz bulunmalıdır.
• Çalışmanın kelime ve dilbilgisi kontrolü yapılmış olmalıdır.
• Referanslar doğru formatta olmalıdır (Tahkik, Türkçe bölümünde “İSNAD Atıf Sistemi”ni, Arapça bölümünde ise “İSAM Tahkikli Neşir Esasları (İTNES)” kılavuzunu uygulamaktadır).
• Metindeki tüm referanslar kaynakçada sıralanmalıdır.
• (İnternet sayfaları da dâhil olmak üzere) tescilli materyallerin kullanılabilmesi için diğer kaynaklardan izin alınmalıdır.
• Tahkik makalelerindeki Araştırma/Dirase kısmı Türkçe, Arapça, İngilizce ve editörler kurulunun uygun gördüğü diğer dillerde olabilir.
Makale Yayımlama Politikası
Düzeltme ve Düzenleme
Tahkik’in temel araştırma alanı İslami ilimlerdir. Temel İslam bilimleri, felsefe ve din bilimleri ile İslam tarihi ve sanatlarından oluşan ilahiyat temel alanı ile tarih ve İslam felsefesi alanlarındaki araştırma ve neşirler bu alana dâhildir. Tahkik’te yukarıdaki alanlarda edisyon kritik ve değerlendirme yazıları başta olmak üzere Latin alfabesine nakil, sadeleştirme, tercüme, telif, tanıtım ve kritik araştırma makaleleri de yayımlanabilir. Ayrıca İslami ilimler başta olmak üzere Arapça, Osmanlı Türkçesi, Farsça risalelerin tahkikli neşri yayımlanabilir.
Tahkik, makaleleri Türkçe, Arapça ve İngilizce yayımlar. Metinler, iyi bir Türkçe ve İngilizce ile yazılmalıdır. Türkçe yazılmış makalelerde genişletilmiş İngilizce bir özetin de bulunması gerekmektedir. İngilizcelerinin ya da Tahkik bölümünün düzeltilmesi gerektiğini düşünen yazarlar, bu konuda Tahkik Sekreteri’nden yardım talebinde bulunabilirler. Tahkik, yazarlar için bu işle ilgilenecek bir düzeltmen bulacaktır. Bu işlemin hizmet bedeli yazarlara aittir.
Yayımlama İçin Sıraya Koyma
Tüm düzeltme ve gözden geçirme işlemleri sona erdikten sonra Yayın Kurulu, makalelerin yer alacağı sayıyı çıkarmaya vermektedir. Normalde makaleler arz ediliş tarihlerine göre sıralanır; ancak, kimi hâllerde özel durumlar ve dosyalarla ilgili bazı istisnalar söz konusu olabilmektedir. Böyle bir karar alındığında yazar(lar) bu hususta bilgilendirilirler.
Kabul Mektubu
Eğer yazar ihtiyaç duyar ya da talep ederse, kendisine yayın kurulu tarafından makalesinin durumunu belirten bir kabul mektubu gönderilebilmektedir.
Açık Erişim Sistemi
Tahkik Dergisi açık erişim politikasına sahiptir. Tüm yayımlanmış makalelere ve değerlendirmelere https://tahqiq.org/ adresinden ulaşılabilir.
Dergi Nüshaları
Tahkik Dergisi’nin bir nüshası tüm yazar(lar)a ayrıca yollanacaktır. Bunun dışında, yazışmayı yürüten yazara, herhangi bir ücret talep edilmeksizin elektronik posta aracılığıyla makalenin PDF dosyası da gönderilecektir.
Değerlendirme Politikası
Derinlemesine inceleme aşaması, bilimsel ilerleyişin olmazsa olmaz bileşenlerinden biridir. Bağımsız bilim insanları tarafından yapılan değerlendirmeler, Tahkik’in yayın kuruluna, en iyi makalelerinin yayımlanması konusunda tavsiye niteliğindedir. Makaleler tamamen gizli bir değerlendirme sürecine tabi tutulmaktadır.
Tahkik’in yazar kadrosu da okur kitlesi de uluslararasıdır ve makaleleri değerlendiren hakemler dünya çapındaki akademi camiasından özenle seçilmektedir. Hakemlerin ismi gizli tutulur ve yalnızca yine gizli kalması gereken editörlerce bilinebilir. Yazarların ırkına, cinsiyetine, dinsel görüşüne, etnik kökenine, vatandaşlığına, politik yönelimine, yaşına ya da ününe bakmaksızın yayımlanmak üzere yapılan başvurular, tüm çalışmalar tarafsızca değerlendirilir.
Editörlerin Görevleri
• Yayımlama Kararı
• Tarafsızlık
• Gizlilik
• Görüş Ayrılıkları ve Beyanat
• Araştırmalarda yer alma iş birliği
Editörlerin Görüş Beyanı
Tahkik, editörlerinden onların tarafsız değerlendirmelerini etkileme potansiyeli olarak görülebilecek görüşleri hakkında kısa bir açıklama yazısı yazmalarını istemektedir. Böylesi bir şeffaflık, yazarlara ve okurlara duyulan etik bir borcun gereğidir, ayrıca yazarlardan, hakemlerden ve kitabı değerlendirenlerden beklenen görüş beyanı koşulunun eşit bir karşılığıdır. Yazı işleri ekibinden, kendilerini potansiyel bir görüş ayrılığı ortaya çıkarma ihtimali bulunan, karar üreten düzenlemelerden uzak tutmaları beklenmektedir.
Değerlendirmeyi Yapacak Kişilerin Seçimi ve Görevleri
Tahkik’in eserleri değerlendiren kadrosu, makalelerde bahsedilen konuların uzmanları arasından seçilmektedir. Seçilme nedenleri ise nesnellikleri ve bilimsel bilgi birikimlerinden ileri gelmektedir. Değerlendirmeleri yapacak tüm kişiler, Tahkik’in kendilerinden neler beklediği konusunda bilgilendirilmektedir. Her birinden değerlendirme formu doldurmaları ve eğer gerekiyorsa ayrı bir rapor hazırlamaları istenmektedir. Herhangi bir makalenin konusu üzerinde görüş ayrılığına sahip olan kişiler, o makaleyi değerlendiremezler (Örneğin yazarlardan birine katkıda bulunmuş ya da onunla iş birliği yapmış ya da çalışma hakkında objektif bir fikir sunamayacak durumda olan; ayrıca eseri gözden geçirilen bir kurumun çalışanı ya da bu kurumun rakibi olan, özel politik ve ideolojik görüşlere sahip kimseler gibi). Bu kişilerin, makale henüz hakem heyetine sunulmadan yayın kuruluyla bağlantıya geçip olası bir görüş ayrılığını/çıkar çatışmasını belirtmesi gerekmektedir.
Değerlendirmelerin profesyonel, dürüst, incelikli, dakik ve yapıcı olması beklenmektedir. Yüksek nitelikli bir değerlendirme için istenen temel unsurlar şunlardır:
• Değerlendirmeyi yapanlar, çalışma tertibinin ve yöntembiliminin zayıf ve sağlam yönlerini tespit edip bunlar üzerine yorumlarını beyan etmelidir.
• Değerlendirmeyi yapanlar, yazarın veri işleyişindeki (verinin kısıtlı olabileceğini de hesaba katarak) becerisini doğru ve yapıcı bir biçimde eleştirmelidir.
• Değerlendirmeyi yapanlar, çalışmanın tertibine, yöntembilimine, sonuçlarına ve işlenişine bakmaksızın bunun yazılı bir iletişim aracı olarak zayıf ve sağlam yönlerini belirlemelidir.
• Değerlendirmeyi yapanlar, çalışmanın etik kaygılar uyandırabilecek bir içeriğe ya da bilimsel anlamda düşük standartlara sahip olup olmadığı konusunda düşüncelerini açıklamalıdır.
• Değerlendirmeyi yapanlar, çalışmanın geliştirilebilmesi için yazarlara faydalı tavsiyelerde bulunmalıdır.
• Değerlendirmeyi yapanların eleştirileri, yazara karşı yapıcı ve profesyonel olmalıdır.
• Değerlendirme, editöre, çalışmanın kabulü (ve/veya yeniden gözden geçirilmesi) konusunda karar verebilmesi için doğru bir bakış açısı ve içerik sağlamalıdır (ve/veya yeniden gözden geçirilmesi).
• Değerlendirmeyi yapanlardan, alıntı kullanılmamış çalışmaları belirlemeleri ve çalışmanın daha önce hangi ögelerinin aktarıldığını bildirmek üzere alıntılar kullanmaları beklenmektedir. Değerlendirmeyi yapanlar, ayrıca incelenen metin ile başka bir dergide basılmış ya da Tahkik’e başvuruda bulunulmuş herhangi bir çalışma arasındaki çarpıcı benzerlikleri de bildirmelidir.
• Değerlendirmeyi yapanlardan yazarla doğrudan bağlantıya geçmemeleri hassasiyetle beklenmektedir. Birçok durumda iki uzmanın görüşüne başvurulacaktır; ama bu uzmanların görüşleri, editörün söz konusu makale üzerine vereceği son kararla aynı olmayabilir. Kısmi de olsa bir hakemden tavsiye almak yazarlarda değerlendirme sürecine dair yanlış izlenimler uyandırabilir.
Değerlendirme Sürecinin Gelişimi
Tahkik’in editörleri, rutin olarak makaleleri nitelik yönünden gözden geçirirler. Değerlendirme niteliğinin derecelendirilmesi ve değerlendirmeyi yapanların diğer performans özellikleri, en uygun Tahkik verimini sağlamak için belirli aralıklarla gözden geçirilir. Değerlendirme tamamlama süresi gibi performans ölçütlerinden, derginin verimine katkı sağlayacak işlemlerdeki değişiklikleri gözden geçirmek için yararlanılmalıdır. Bireysel performanslar gizli tutulur Tahkik’in niteliğine herhangi bir katkı sağlamayan editörler, editör kurulundan ve yayın kurulundan çıkarılabilmektedir.
Gizlilik
Değerlendirme süresince bir hakem olarak edinilen bilgiler ve fikirler gizli tutulur ve herhangi bir şekilde üstünlük sağlayacak bir avantaj olarak kullanılamaz. Başvuru, ayrıcalıklı bir tebliğ olduğundan tamamen gizli tutulur.
• Başvuru, değerlendirmeyi yapanlar tarafından alınamaz ya da kopyalanamaz. Ayrıca, editörün yazılı izni olmadıkça değerlendirmede bulunanlar çalışmayı meslektaşlarıyla paylaşamaz.
• Değerlendirmeyi yapanlar ve de editörler, yazarlarının özel izni olmadıkça çalışmanın basımından önce verilerinden, yorumlamalarından ya da konularından (doğrudan değerlendirmeyle alakalı olmadıkça) profesyonel ya da kişisel anlamda faydalanamaz veya çalışmaya dair düzenleme ya da yorum yazısı yazamazlar.
• Herhangi bir görüş ayrılığı/çıkar çatışması söz konusu olduğunda değerlendirmeyi yapanlar bunu yayın kuruluna bildirmelidir.
• Değerlendirmede bulunanlar herhangi bir çalışmayı gözden geçiremeyeceklerse ya da bunu ancak biraz gecikmeyle yapabileceklerse, Tahkik’i bu konuda bilgilendirmelidir.
• Değerlendirmeyi yapanlar, söz konusu çalışmanın niteliğini objektif bir gözle değerlendirmeli, açık, tarafsız ve yapıcı eleştirilerde bulunmalı ve de yazarlara karşı kişisel tenkitlerden kaçınmalıdır. Hakemler tarafından yapılan yorumları, yazarların bilmesinde/görmesinde herhangi bir sakınca yoktur. Bu nedenle hakemlerin kanıları, yazarların, yorumların ve değerlendirmelerin esaslarını anlayabilmesi adına, açıkça belirtilmeli ve desteklenmelidir.
• Değerlendirmede bulunanlar, herhangi bir ihlalden kuşkulanırlarsa bunu rahatlıkla editöre bildirebilir ve aynı zamanda Tahkik’den kendilerine böyle yapabileceklerine dair bir bilgilendirme gelmediği sürece söz konusu durumu diğer şahıslarla kati suretle paylaşmamalıdır.
Tahkik, Konya’da Hacıveyiszade İlim ve Kültür Vakfı tarafından Ebû Said Hâdimî Tahkik Merkezi’nin bir süreli yayını olarak faaliyete başlamıştır.