Makale

Mustafa Rüşdî’nin Nahl Sûresi 90. Âyetin Tefsirinin Tahkiki

Özet

İslam tarihinde Kur’ân-ı Kerîm’in çeşitli tefsirleri yapılmıştır. Bunların önemli bir kısmını tam
tefsirler (Fâtiha sûresinden Nâs sûresine kadar yapılan tefsirler) oluşturur. Öte yandan müstakil
olarak bazı sûre ve âyetlerin tefsirleri de yapılmıştır. Âyet tefsirleri, bunlar arasında üçüncü sırada
gelmektedir. Türkiye’deki kütüphane kayıtlarına göre en çok tefsiri yapılan âyet, Âyetü’l-Kürsî’dir.
Müstakil olarak tefsiri yapılan âyetlerden biri de Nahl sûresi 90. âyettir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla Türkiye kütüphanelerinde bu âyet hakkında dört adet yazma risale vardır. Bunlardan biri de
Mustafa Rüşdî’nin telif ettiği risaledir. Çalışmanın ilk bölümünde geçmişte ve günümüzde yapı-
lan âyet tefsirleri hakkında genel bilgiler sunulmuştur. Devamında ise müellif ve eserin muhtevası
üzerinde durulmuş, nüsha özelliklerinin ardından tahkikli metne yer verilmiştir. Müellif hakkında
kaynaklarda ne yazık ki herhangi bir mâlumata tesadüf edilememişse de girişteki bir ifadesinden hareketle kendisinin II. Bayezid devrinde yaşadığı anlaşılmaktadır. Öte yandan eserlerinin bulunduğu
mecmuanın başında, kaleme aldığı risalelerin isimleri yer almaktadır. Bu bilgi doğrultusunda, tahkikini yaptığımız eseri dışında müellifin dört risalesi daha mevcuttur. Dili Arapça olan eserin tespit
edilebilen tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi’nde bulunmaktadır (Hasan Hüsnü Paşa, 6480, 8b).
Müellif, tefsirin işârî açıdan yapıldığını ifade etmektedir, ancak eser siyasal tefsire daha yakın durmaktadır. Eserde kaynak olarak sadece üç şahıs ismi zikredilmiştir. Bunlar; Kâdî Beydâvî, Mevlânâ
Celâleddîn-i Rûmî ve Muhyiddin İbnü’l-Arabî’dir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir Mustafa Rüşdî tahkik Nahl Sûresi 90. âyet