Özet
Bu makalede, klasik mantık tarihinde şekil ve modları ile ele alınan kıyasın dördüncü şekline dair ilk kez yazılmış eş-Şeklü’r-Râbiʿmin Eşkâli’l-Kıyâsi’l-Hamlî isimli eserin tahkiki ve içerik değerlendirmesi yapılmıştır. Bu çalışmadan önce, eserin Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Ayasofya Koleksiyonu 4830’daki nüshasının görüntüsü ve daktilo edilmiş hali yayınlanmıştır. Ancak biz yine aynı koleksiyonda 4845 nüshasını tespit ettik. Önceki çalışmaların dayandığı 4830 nüshasında eksiklikler bulunmakta ve bundan kaynaklı olarak da yapılan daktilo çalışmaları bir takım hata ve yanlışlıklar barındırmaktaydı. Bu nedenle mantık tarihinde bir ilk olan böyle bir eseri daktilo halinden kurtarıp tahkikli halini okuyucuya sunduk. Bununla beraber eser, bir savunu metni olduğundan inceleme bölümünde müellifin dördüncü şekil ile ilgili temel fikirlerini yansıtacak şekilde iddiaların, itirazların ve delillerin mantıksal değerlendirmesini yaptık.