Özet
Meşhur kişilerin başlarından geçen ilginç olayları anlatan kısa, etkileyici bazen güldürücü ve çoğunlukla ders ve ibret verici küçük fıkralara latîfe denilmektedir. Osmanlı döneminde lâtife yazan şair ve yazarlarımızdan biri de Mahremî’dir. Mahremî Mecmau’l-Letâyif adını verdiği Farsça eserini Âcem sultanlarının meclislerinde anlatılan, Sa’dî-i Şîrâzî ve bazı Acem nüktedanların naklettiği latîfeleri toplayarak hazırlamıştır. Manzum ve mensur karışık 50 latîfenin yer aldığı bu eserde 56 beyit ve 6 mısra bulunmaktadır. Eserdeki latîfeler Sa’dî-i Şîrâzî, Sultan Yakub, Lütfullâh-i Nîşâbûrî, Fettâhî-i Nîşâbûrî, Mîrzâ Baysungûr, Molla Câmî, Sultan Hüseyin Baykarâ, Alî Şîr Nevâî, Hâfız-i Şîrâzî, Ubeyd-i Zâkânî ve daha birçok kimse hakkındadır. Kendisi hakında az bilgi bulunan Mahremî, bu eserindeki latîfe sayısını, adını ve mahlasını zikretmiştir. Mahremî bu eserini, Ubeyd-i Zâkânî’nin latîfelerinin ve Câmî’nin Bahâristân’ındaki eğlendirici hikâyelerin okunduğu bir gece meclisinde hazırlamaya karar vermiştir. Mahremî bu eseri adının meclislerde anılmasını sağlamak ve dönemin nüktedanlarının latîfelere kolay ulaşmasına yardımcı olmak için yazmıştır. Eser Câmî’nin Bahâristân’ı örnek alınarak hazırlanmıştır. Mahremî’nin Mecmau’l-Letâyif’inin yer aldığı yazma mecmuada, ondan sonra ikisi Türkçe olmak üzere 34 latîfenin yer aldığı bir Mecmau’l-Letâyif daha bulunmaktadır. Bu eserin Mahremî’ye ait olup olmadığı belli değildir. Bu makalede Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Koleksiyonu’nda bulunan Mahremî’nin Mecmau’l-Letâyif adlı eseri ilk defa ele alınmıştır
Anahtar Kelimeler
Mahremî Mecmau’l-Letâyif Latîfe Farsça Latîfeler Osmanlı ŞairiPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Çetin Kaska, Dr., İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi
- DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.5008189
- Yıl: 2021 (Haziran) / Cilt: 4 / Sayı: 1
- Sayfa: 427-474
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 1126 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git