Özet
İslam hukukunun çoğulcu karakterinin en belirgin görüldüğü ihtilâf ya da hilâf edebiyatının İslam tarihi boyunca hukuk eğitiminde önemli bir yer tuttuğu bilinmektedir. Fakihlerin görüşlerinin bir arada verildiği ve görüş ayrılıklarının arkasında yatan gerekçelerin bazen kısaca ya da detaylı olarak ele alındığı bazen de sadece ihtilafların sayıldığı bu edebi türün pek çok şekli mevcuttur. Hanefi mezhebinde özel bir usul olarak gelişen bir türün çok yaygın bir kabule mazhar olduğu bilinmektedir. Nesefi’nin el-Manzûme’si ile başlayan bu türün en önemli temsilcilerinden biri Üsmendi’nin Muhtelefü’r-rivâye adlı çalışmasıdır. Bu çalışma her ne kadar Ebü’l-Leys es-Semerkandi’nin Muhtelef adıyla bilinen bir eserine dayandığı söylense de aslında o Nesefi’nin el-Manzûme’ye kendi yazdığı şerhin geliştirilmiş ve tertibi değiştirilmiş bir versiyonudur. Bu eser, kaynağı olan Hasru’l-mesâil’i unutturacak kadar meşhur olmuştur. Günümüze ulaşan bu ve bununla ilişkili yazma nüshalara ilişkin bir incelemede Muhtelefü’r-rivâye’nin iki versiyonuna ulaşılmıştır. Ayrıca bu eserle karıştırılan başka yazma nüshalara ilişkin yapılan inceleme neticesinde söz konusu eserlerin birbirleriyle ilişkisi bu yazıda ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Muhtelef Muhtelefü’r-rivaye Manzume ihtilaf hilaf Semerkandi Nesefi ÜsmendiPaylaş
Detaylı Bilgi
- Yazarlar: Mürteza Bedir, Prof. Dr., İstanbul Üniversitesi
- DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.5008262
- Yıl: 2021 (Haziran) / Cilt: 4 / Sayı: 1
- Sayfa: 1-31
- Tam Metin
- Diğer Diller:
-
English
- 1029 Görüntülenme
- Sayı İçeriğine Git