Makale

Dülâme’nin Zeydiyye Mezhebi’nin Mahiyetine Dair Şüzûru’z-zeheb fî tahkîki’l-mezheb Adlı Eseri (İnceleme ve Tahkik)

Özet

Çalışmamızda müteahhirûn dönem Yemen-Zeydî ilim geleneğine ait Dülâme’nin (öl. 1179/1765) Şüzûru’z-zeheb fî tahkiki’l-mezheb adlı eserin tahkikli neşri hedeflenmiştir. İshâk b. Yûsuf’un et-Tefkîk li-Ukûdi't-teşkîk adlı risalesine zeyl olarak kaleme alınan eserde mezhebin ve Zeyd b. Ali’ye nispetinin mahiyeti, mezhebin usulü, Zeydî fıkıh metinlerindeki tahric ve tercihle ilgili ıstılahlar gibi Zeydî fıkhına dair önem arz eden kritik konular ele alınmıştır. Aynı dönemde kaleme alınmış Şehârî’nin (ö. 1190/1776) Bülûġu’l-ereb ve künûzü’ẕ-ẕeheb fî maʿrifeti’l-meẕheb’indekiyle uyumlu bir mezhep anlayışına sahip olduğu görülen eser, Zeydiyye mezhebinin doktriner yapısının anlaşılması bakımından mühim bir kaynaktır. Soru cevap tarzında hazırlanan eseri önemli kılan diğer bir husus da hem Zeydî toplumun önde gelen âlimlerinden hem de sûfî kişilikleri ile maruf Hanefî ulemâdan öğrenim görmüş bir fakih tarafından yazılmış olmasıdır. Eserin ele aldığı konular hususi olarak Zeydiyye fıkhıyla ilgili olmakla birlikte genel olarak mezhep olgusunun mahiyeti açısından da önem arz etmektedir. Tahkik çalışmamızda müellif nüshası bulunmayan eserin metin inşasında aralarında 1238/1823 tarihli nüshanın da bulunduğu en eski istinsah tarihli dört tanesi esas alınarak tercih yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku Zeydîyye Mezhep Usulü Dülâme Şüzûru’z-zeheb