Abstract
İlk dönemlerden itibaren ulema arasında ihtilafa neden olan rükûya giderken ve rükûdan doğrulurken ellerin kaldırılması meselesi, 8./14. asrın ortalarına doğru Şam ve Mısır bölgelerinde dönemin önde gelen Hanefî fakihlerinden Kıvâmüddîn Emîr Kâtib el-İtkânî tarafından tekrar gündeme getirilmiştir. İtkânî, rükûya giderken ve rükûdan doğrulurken ellerin kaldırılması durumunda namazın bozulacağı görüşünü ileri sürerek, Hanefî birinin Şâfiî imama uyamayacağını iddia etmiştir. Müellif bu görüşünü Mekhûl en-Nesefî’nin Ebû Hanîfe’den yaptığı ve Câmi‘u’s-sağîr şerhlerinde yer alan bir rivayete dayandırmaktadır. Şâfiî fakihlerinden Tâkiyyüddîn es-Sübkî, İtkânî’nin ileri sürdüğü bu görüşü şiddetle eleştirmiş ve namazda ellerin kaldırılması gerektiğine dair içerisinde on altı rivayetin yer aldığı bir risale kaleme almıştır. Bunun üzerine İtkânî bir eser telif ederek Tâkiyyüddîn es-Sübkî’nin namazda ellerin kaldırılacağına dair delil olarak ileri sürdüğü rivayetleri sened ve metin açısından tek tek incelemiş ve aklî ve naklî izahlarda bulunarak bu rivayetlerin neden delil olamayacaklarını ortaya koymuştur. Müellif, elleri kaldırmanın namazı bozacağına dair görüşün, mezhebin esas görüşü olduğunu iddia ederek İbn Mes‘ûd’un konuyla ilgili namazda ellerin sadece iftitah tekbirinde kaldırılacağına dair rivayetine bir başka dayanak olarak yer vermiştir. Müellif ayrıca Hanefî fıkıh havzalarına işaret ederek bölgenin önde gelen Hanefî fakihlerinin isimlerini tek tek zikretmek suretiyle ellerin kaldırılması durumunda namazın câiz olacağına dair herhangi bir görüşün kendilerinden nakledilmediğini iddia etmiştir. İtkâni yine kendi görüşünü desteklemek için mezhebin önde gelen fakih ve muhaddislerinden İmam Muhammed ve Tahâvî’nin eserlerine de referanslarda bulunmuş, Sübkî’nin delil olarak ortaya koyduğu rivâyetlerle ilgili değerlendirmelerine yer vermiştir. Bu çalışmada müellifin konuyla ilgili yaklaşımı ele alınacak ve akabinde de risalesinin tahkikli neşri gerçekleştirilecektir.
Keywords
İslam Hukuku Hanefî Mezhebi Şâfiî Mezhebi İtkânî Namazda Ellerin Kaldırılması FesâdShare
Details
- Authors: Adem Çiftci, Asts. Prof., Sivas Cumhuriyet University
- DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.10417376
- Year: 2023 (December) / Issue: 12
- Page: 1-73
- Full Text
- Other Languages:
-
Türkçe
- 75 Views
- Back to Issue