Değerlendirme Makalesi

İbrahim Kûrânî’nin “Cilâu’l-fuhûm fi tahkiki’s-sübût ve ru’yeti’l-madûm” Adlı Risalesinin Tahkikli Neşri

Özet

İbrahim Kûrânî (ö. 1101/1690) Osmanlı coğrafyasında yaşamış önemli âlimlerden biridir. Başta Kelâm ve Tasavvuf olmak üzere İslâmî ilimlerin tümüyle iştigal eden Kûrânî, bu alanlarda seksene yakın eser telif etmiştir. Kaleme almış olduğu eserlerden biri de İslâm düşüncesinde tartışma konularından biri olan ma’dûm problemini ihtiva eden “Cilâu’l-fuhûm fi tahkiki’s-sübût ve ru’yeti’l-madûm” adlı risalesidir. Kûrânî kendisine yöneltilen ma’dûmun şeyiyyetine dair soru üzerine kelâmcılar ve mutasavvıflara göre ma’dûm problemini ele almakta ve söz konusu soruyu cevaplandırmaktadır. Ma’dûm probleminin yanı sıra konuyla ilintili olarak gördüğü mahiyet, zihni varlık ve âyân-ı sabite konularına değinmekte ve bunlarla ilgili yaklaşımları ele almaktadır. Eser, ma’dûmun şeyiyyeti meselesine dair kelâm ve tasavvuf âlimlerinin yaklaşımlarını ve Kûr’ânî’nin görüşlerini ihtiva etmesi açısından önem arz etmektedir. Bu hususlardan hareketle eserin tahkikli neşrinin gerçekleştirilmesinin ilgili literatüre katkı sunacağını düşündüğümüzden çalışmamıza konu edilmiştir. Müellifin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra risalenin müellife aidiyeti, muhtevası, nüshaları ve kaynakları değerlendirilerek tahkikli neşri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kelâm Tasavvuf İbrahim Kûrânî Ma’dûm Âyân-ı sâbite Zihnî varlık Mahiyet